14 października werdyktem Królewskiej Akademii Nauk, pięćdziesiąta pierwsza nagroda Narodowego Banku Szwecji im. Alfreda Nobla trafiła do trzech osób. Są to: Abhijit Banerjee (Massachusetts
Institute of Technology), Esther Duflo (Massachusetts Institute of Technology) i Michael Kremer (Harvard University).
NAGRODA NOBLA Z EKONOMII W 2019 ROKU – krótki komentarz prof. dr. hab. Krzysztofa Jajugi
Decyzja dotycząca tegorocznej nagrody może być w pewnym stopniu zaskoczeniem. Nie chodzi tu o tematykę badań dotyczących ubóstwa i jego łagodzenia, gdyż jest to obszar aktualny. Analizując dotychczasowe tendencje w przyznawaniu Nagrody pamięci Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych, należy stwierdzić, że otrzymywali ją uczeni, którzy ukończyli co najmniej sześćdziesiąty rok życia. Wyjątki to Kenneth Arrow (nagroda w 1972 roku, otrzymał w wieku 51 lat) i Paul Krugman (nagroda w 2008 roku, otrzymał w wieku 55 lat).
Tegoroczni laureaci są wyraźnie młodsi. Abhijit Banerjee urodził się w 1961 roku, Michael Kremer w 1964 roku, zaś Esther Duflo w 1972 roku. Warto dodać, że Abhijit Banerjee i Esther Duflo to małżeństwo. To właśnie Esther Dulfo jest najmłodszą laureatką (47 lat), a w historii drugą kobietą, która otrzymała tę nagrodę. Warto też dodać, że Esther Dulfo (jako druga w historii kobieta) otrzymała w 2010 roku medal Johna Batesa Clarka. Jest to medal przyznawany za znaczący wkład w rozwój nauki i myśli ekonomicznej uczonemu, który pracuje na uczelni amerykańskiej i nie ukończył 40 roku życia. Fakty wskazują, że część laureatów tego medalu otrzymuje potem Nagrodę pamięci Nobla.
Obszar badań tegorocznych noblistów to ubóstwo. Praktyczne znaczenie tych badań jest duże, zważywszy, że – pomimo wielkiego postępu w ostatnich latach – część ludności świata (około 700 milionów) żyje w ubóstwie. Wyzwaniem jest łagodzenie tego ubóstwa. Trójka noblistów zapoczątkowała kluczowe badania w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia, są to zatem badania relatywnie nowe.
Istota osiągnięć noblistów polega na wprowadzeniu nowego standardu badań w ekonomii rozwoju, polegającego na zastosowaniu eksperymentu (niektórzy stosują nawet nazwę „eksperyment terenowy”). Jest tu pewna analogia z eksperymentami medycznymi, w których wyróżnia się dwie grupy osób. Jedna z nich zostaje poddana działaniu pewnego leku, a druga to grupa kontrolna (zamiast leku występuje placebo). Poprzez porównanie efektów wnioskuje się o skuteczności działania leku.
Oficjalny komunikat zawiera uzasadnienie nagrody (tłumaczenie – KJ):
„Za podejście eksperymentalne w łagodzeniu globalnego ubóstwa”.
„Za podejście eksperymentalne w łagodzeniu globalnego ubóstwa”.
Decyzja dotycząca tegorocznej nagrody może być w pewnym stopniu zaskoczeniem. Nie chodzi tu o tematykę badań dotyczących ubóstwa i jego łagodzenia, gdyż jest to obszar aktualny. Analizując dotychczasowe tendencje w przyznawaniu Nagrody pamięci Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych, należy stwierdzić, że otrzymywali ją uczeni, którzy ukończyli co najmniej sześćdziesiąty rok życia. Wyjątki to Kenneth Arrow (nagroda w 1972 roku, otrzymał w wieku 51 lat) i Paul Krugman (nagroda w 2008 roku, otrzymał w wieku 55 lat).
Tegoroczni laureaci są wyraźnie młodsi. Abhijit Banerjee urodził się w 1961 roku, Michael Kremer w 1964 roku, zaś Esther Duflo w 1972 roku. Warto dodać, że Abhijit Banerjee i Esther Duflo to małżeństwo. To właśnie Esther Dulfo jest najmłodszą laureatką (47 lat), a w historii drugą kobietą, która otrzymała tę nagrodę. Warto też dodać, że Esther Dulfo (jako druga w historii kobieta) otrzymała w 2010 roku medal Johna Batesa Clarka. Jest to medal przyznawany za znaczący wkład w rozwój nauki i myśli ekonomicznej uczonemu, który pracuje na uczelni amerykańskiej i nie ukończył 40 roku życia. Fakty wskazują, że część laureatów tego medalu otrzymuje potem Nagrodę pamięci Nobla.
Obszar badań tegorocznych noblistów to ubóstwo. Praktyczne znaczenie tych badań jest duże, zważywszy, że – pomimo wielkiego postępu w ostatnich latach – część ludności świata (około 700 milionów) żyje w ubóstwie. Wyzwaniem jest łagodzenie tego ubóstwa. Trójka noblistów zapoczątkowała kluczowe badania w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia, są to zatem badania relatywnie nowe.
Istota osiągnięć noblistów polega na wprowadzeniu nowego standardu badań w ekonomii rozwoju, polegającego na zastosowaniu eksperymentu (niektórzy stosują nawet nazwę „eksperyment terenowy”). Jest tu pewna analogia z eksperymentami medycznymi, w których wyróżnia się dwie grupy osób. Jedna z nich zostaje poddana działaniu pewnego leku, a druga to grupa kontrolna (zamiast leku występuje placebo). Poprzez porównanie efektów wnioskuje się o skuteczności działania leku.
Eksperymenty w badaniach dotyczących łagodzeniu ubóstwa polegają na tym, że działanie łagodzące ubóstwo zostaje zastosowane w odniesieniu do pewnej grupy osób i poprzez porównanie z grupą kontrolną
ocenia się efekty działania łagodzącego. Jako przykład badań tegorocznych noblistów w uzasadnieniu nagrody przywołuje się eksperymenty dotyczące łagodzenia skutków ubóstwa w szkole, które to
badania były przeprowadzone m.in. w Indiach i Kenii. W badaniach tych analizowano wpływ różnych działań łagodzących, takich jak np. darmowe obiady w szkole, większa liczba podręczników czy też
specjalna pomoc dydaktyczna dla słabych uczniów. Wyniki wskazały, że najbardziej efektywna jest ta pomoc, która wynika z potrzeb poszczególnych uczniów, a nie ta pomoc, którą otrzymują wszyscy.
Podobne badania przeprowadzone były w odniesieniu do pomocy w zakresie ochrony zdrowia, czy też uzyskiwania mikropożyczek.
Podstawowe osiągnięcie teoretyczne tegorocznych noblistów to wprowadzenie koncepcji eksperymentu jako podstawy badań nad łagodzeniem ubóstwa. Podstawowe osiągnięcie o wymiarze praktycznym to
wskazanie, że politycy („policy makers”) w działaniach pomocowych powinni skorzystać z badań, które pokazują jakie są efekty działań w odniesieniu do konkretnych grup osób. Stosowanie zasady „one
size fits all”, czyli na przykład wspieranie wszystkich osób w jednakowym stopniu jest bardzo nieefektywne i w efekcie nie prowadzi do łagodzenia ubóstwa.
Tegoroczny Nobel z ekonomii odzwierciedla tendencję ostatnich lat, jeśli chodzi o osiągnięcia, za które ta nagroda jest przyznawana. Coraz częściej są to osiągnięcia, które mają bezpośredni związek
z problemami praktycznymi.
Przypomnijmy, że w 1968 roku szwedzki bank centralny (Sveriges Riksbank) podjął decyzję o ustanowieniu nagrody Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych. Oficjalna nazwa nagrody brzmi: Nagroda
Banku Szwecji w dziedzinie nauk ekonomicznych pamięci Alfreda Nobla – The Bank of Sweden Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel. Nagroda ta finansowana jest przez Bank Szwecji.
Ceremonia wręczania nagród odbywa się 10 grudnia, w dniu śmierci Alfreda Nobla.
Zdjęcie Abhijit Banerjee i Esther Dufloze strony:
https://www.zeebiz.com/india/news-who-is-abhijit-banerjee-wife-esther-duflo-who-just-won-the-nobel-prize-in-economics-112498
Zdjęcie Michaela Kremera ze strony:
https://www.telegraphindia.com/world/nobel-winner-michael-kremer-thought-award-message-was-scam-at-first/cid/1711881
