Le français est facile!

Piotr Hanaj

Język francuski jest naprawdę prosty! – podstawowa zasada, jakiej uczę na pierwszych zajęciach. Dlaczego? Ktoś mógłby przecież powiedzieć, że wymowa czy gramatyka jest skomplikowana. Zgodzę się – zarówno jedno jak i drugie może sprawiać trudności na początku nauki francuskiego, jednak poznanie  podstawowych zasad – to już połowa sukcesu. Francuzi na co dzień mówią bardzo prostym językiem, nie używają wyszukanego słownictwa czy skomplikowanych konstrukcji gramatycznych.

Kiedyś oprowadzając francuskojęzyczną wycieczkę po jednym z polskich miast, pewna pani próbowała zrobić zdjęcie. Było ciemno, więc chciałem wytłumaczyć jej, że z tego powodu fotografia może nie wyjść. Pod względem gramatycznym użyłem zawiłej konstrukcji, wykorzystałem "ładne" słówko (l'Obscurité – ciemność)… Chwila konsternacji ze strony turystów. Stwierdziłem, że musiałem się gdzieś pomylić, więc zacząłem inaczej wyjaśniać co mam na myśli. W końcu dowiedziałem się, że powiedziałem poprawnie, ale dotąd nie spotkali się, by ktoś użył  aż tak wyszukanego zwrotu w życiu codziennym. Jak mi objaśniono, Francuz powiedział by zwyczajnie – "Il est trop noir" – czyli najprościej jak się da (noir – czarny).

Język francuski należy do romańskiej grupy językowej, w skład której wchodzi również rumuński, włoski czy hiszpański. Wszystkie te języki wywodzą się z łaciny i są do siebie podobne, np. czasownik "mieć" po francusku to avoir a po włosku avere. Ucząc się jednego z tych języków z dużą łatwością opanujmy inny z tej samej grupy językowej. Nie tylko czasowniki są podobne, ale również model ich odmiany czy rzeczowniki.

Współczesny świat jest zdominowany przez język angielski. W większości państw na świecie możemy spokojnie się w nim porozumieć. Spory procent młodych ludzi uczy się właśnie angielskiego. Nie ma się czemu dziwić – jego znajomość jest wymagana praktycznie w każdej firmie. Inaczej to wygląda w przypadku języka francuskiego. Kiedyś pytając się swoich uczniów, czemu właśnie wybrali ten język, otrzymałem zbliżone odpowiedzi – "ponieważ jest wyjątkowy". I ten pogląd też podzielam. Począwszy od samego brzmienia, pewna melodyjność cechuje francuski. Spowodowane jest to rzadko spotykanym akcentowaniem oraz łączeniem wyrazów (les liaisons). Wyrazy, które zaczynają się samogłoską, łączy się ze spółgłoską poprzedniego wyrazu (choć nie zawsze, francuski jest wyjątkowym językiem wyjątków). Ponadto akcent pada zazwyczaj na ostatnią sylabę w zdaniu. Między innymi dzięki temu występuje swoista melodia w tym języku.

Nie możemy też zapomnieć o szczególnej roli jaką odrywał francuski w historii współczesnej. Uważany był za język niezwykle elegancki, posługiwano się nim na wszystkich dworach królewskich. Francuski był językiem dyplomacji, kultury, symbolizował jedność Europy. A charakterystyczne grasejowanie (specyficzny akcent i wymawianie francuskiego "r") było domeną arystokratów, ludzi zamożnych i wykształconych. Niestety, od początku XX wieku sukcesywnie był on wypierany przez język angielski. Miał duży wpływ na wiele języków na świecie. Weźmy na przykład Polskę – jest wiele słów w naszym języku, które zostały zapożyczone z francuskiego. Dzisiaj może już mniej używane, a szkoda. Chociażby dawniej regał/półkę nazywano etażerką (z fr. étagère), chodnik trotuarem (fr. trottoir), zaś współcześnie cały czas znamy pojęcia takie jak "savoir – vivre" czy entrée (inaczej przystawka), a w muzyce np. tremolo (drżenie). Z kolei w Iranie do dnia dzisiejszego, chcąc komuś podziękować powiemy właśnie merci.

Obecnie wśród ludzi, posługujących się angielskim, znajomość francuskiego jest dużym atutem. Niestety, jest to cały czas język deficytowy. Polska coraz bardziej się otwiera na Zachód, rośnie zapotrzebowanie na specjalistów mówiących po francusku. Niewiele osób posługuje się tym językiem, a co za tym idzie konkurencja na rynku jest niewielka i relewantnie wysokie zarobki. A należy zauważyć, że będąc we Francji znajomość angielskiego wcale nam nie pomoże. Dzieje się tak z prostego względu – Francuzi nie znoszą angielskiego; ale to jest już zupełnie inny temat…